Staten-Generaal Geestelijke Gezondheid
laatste event : zaterdag 20 maart 2021
voorlaatste event : donderdag 14 maart 2019
We praten al meer over geestelijke gezondheid, maar doen we er ook genoeg aan?
De Staten-Generaal van de geestelijke gezondheid is verheugd met het rapport van de Hoge Gezondheidsraad ‘onderzoek naar geestelijke gezondheid: de kenniskloof overbruggen’. Helaas moet hij de bevindingen ook bevestigen.
We praten in België al vaker dan voorheen over onze geestelijke gezondheid en de zorg ervoor. De coronapandemie heeft de aandacht voor onze geestelijke gezondheid verhoogd, heeft nog eens duidelijk gemaakt hoe de zorg achter de feiten aanholt en hoe psychisch welzijn altijd weer pas na de zorg voor de lichamelijke gezondheid komt. Maar het blijft bij een beklag. De Vlaamse en federale overheid erkennen de verzuchtingen ook hoe langer hoe meer. Maar wanneer zullen we in staat samen effectieve geestelijke gezondheidswinst te realiseren? De zorgverleners zijn er klaar voor meer, maar moeten daar de middelen toe krijgen, en dan gaat het niet alleen om geld.
De overheden hebben tijdens de pandemie noodmaatregelen genomen en de federale overheid heeft structureel al een kleine duit in de te kleine zak gedaan, maar het besef leeft dat het werk daarmee verre van af is. Want waarom kan je met een gebroken been onmiddellijk bij de spoed terecht, maar krijgt 1 op 6 volwassenen en de helft van de kinderen met een geestelijke zorgnood de wacht aangezegd? Waarom blijven we zo lang onze geestelijke gezondheid verwaarlozen, terwijl de (schaarse) evidentie erop wijst dat we er als maatschappij wel zouden bij varen? Waarom gaat er maar 6% van het Belgische gezondheidsbudget naar geestelijke gezondheidszorg?
Meer data, meer actie
Het pleidooi dat professor Inez Germeys voor de HGR verwoordde, is dubbel. Als onderzoeker pleit zij terecht voor meer onderzoek, maar daar mag het voor haar niet bij blijven. Zij doelt ook op de pragmatische functie van onderzoek: de sector moet met de cijfers praktisch aan de slag kunnen en zich organiseren en verder herorganiseren, zodat de zorgvraag primeert boven het aanbod.
De Staten-Generaal pleit al langer voor meer dataverzameling over de zorg. Met andere woorden, beste ministers Vandenbroucke en Crevits, help ons ervoor te zorgen dat
| geestelijke zorg tijdig kan gestart worden door verder te investeren in betaalbare eerste- en tweedelijnszorg, zodat de patiënt niet in gespecialiseerde zorg terechtkomt als dat niet nodig is;
| er voldoende zorgcapaciteit is in alle zorginstellingen (die werken rond preventie, vroegdetectie, gespecialiseerde (langdurige) ambulante/residentiële zorg);
| geestelijke gezondheidszorg makkelijk toegankelijk wordt, wat een fundamenteel recht is;
| zorgprofessionals ondersteuning krijgen bij de analyse van de werkstromen (instroom – doorstroom – uitstroom), zodat hun aanbod optimaal kan worden afgestemd op de aard en het volume van de hulpvragen die hen bereiken;
| de wachttijden gemonitord worden door ze structureel en uniform te registreren in het veld;
| in meer onderzoek naar de determinanten van wachttijden wordt geïnvesteerd, zodat er een model ter optimalisatie van de wachttijd kan worden ontwikkeld.
Want de sector vaart nu op meerdere koersen blind. We weten niet welke zorg naar wie gaat. We weten niet wie op welke wachtlijst(-en) staat. We weten niet of en hoe mensen de weg naar de zorg vinden.
De Staten-Generaal van de geestelijke gezondheid leest in het rapport een objectieve, door alle universiteiten gevalideerde stand van zaken van de tekorten aan wetenschappelijke onderbouw van de geestelijke gezondheidszorg, en een oproep voor meer wetenschappelijke onderbouwing van gerichte initiatieven en hervormingen op het terrein. Samen met een betrokken overheid kunnen we zo de geestelijke gezondheid en de zorg ervoor opwaarderen, ten bate van de één op drie Belgen die in de loop van hun leven geestelijke gezondheidszorg nodig hebben.
Kris Van den Broeck, directeur SGGG
De Staten-Generaal van de geestelijke gezondheid verenigt meer dan 40 organisaties en voorzieningen die zich voor de geestelijke gezondheid inzetten. www.statengeneraalggz.be